Znaleźli setki żydowskich grobów

- Udało się nam zinwentaryzować 237 nagrobków - mówi Jacek Łeszega z Ustrzyckiego Stowarzyszenia Turystycznego "Bieszczady". - Część macew z piaskowca jest w niezłym stanie, na innych z trudem można odczytać napisy, niektóre są połamane.

Pewnie jeszcze długo nikt nie odkryłby tych grobów, gdyby nie program Fundacji Batorego "Dla tolerancji - To, co wspólne/To, co różne". Według niego, UST opracowało projekt "Nasza Ziemia Obiecana".

- Chcemy przyczynić się do kształtowania postaw otwartości i tolerancji oraz usuwania uprzedzeń - tłumaczy Łeszega.

Kirkut w Ustrzykach był w ostatniej dekadzie wielokrotnie porządkowany, m.in. przez Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, ale nikomu nie udało się natrafić na nagrobki w gęsto zarośniętej krzakami i tarniną dolnej części cmentarza. Wcześniej w pobliżu Rynku i na placu za dawną restauracją "Turystyczna" odkryto macewy, którymi podczas okupacji Niemcy wybrukowali ulice.

- Na cmentarzu jest z pewnością więcej nagrobków - twierdzi Arkadiusz Komski, przewodnik turystyczny. - Będziemy je chcieli odkopać w przyszłym roku. Stowarzyszenie Żydów w USA obiecało, że jeśli wyślemy im dokumentację fotograficzną, bezpłatnie przetłumaczą napisy na macewach. Nasza wiedza o ustrzyckich Żydach znacznie się wzbogaci.

Zwieńczeniem projektu "Nasza Ziemia Obiecana" jest otwarta w poniedziałek w Ustrzyckim Domu Kultury wystawa "Żydzi". Zgromadzono na niej kilkaset zdjęć ustrzyckich Żydów (pochodzą głównie ze zbiorów Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku), oraz inne dokumenty dotyczące życia tej społeczności.